۱۳۹۲ دی ۲۴, سه‌شنبه

پنچ نفر اول بی‌سی‌سی فارسی

بی‌بی‌سی فارسی پنج‌ساله شد. در عرصه رسانه، این تلویزیون یکی از مهمترین اتفاقات در زبان فارسی است. تردید ندارم که اگر استانداردهای بالای بی‌بی‌سی اصلی نبود، علیرغم به کارگیری نیروهای زبده ایرانی، خیلی زود بخش فارسی به چیزی نظیر صدای امریکا تبدیل می‌شد. ماشاالله مثل نهادهای دولتی ایران، خیلی از کارمندان آن با هم فامیل هستند. می‌گویند باندبازی هم در آنجا رواج دارد. ولی مهم خروجی این تلویزیون است که در زبان فارسی سابقه نداشت. باید بیش از همه استانداردهای بالا و مدیریت بی‌بی‌سی را ستود.
با این وجود و به مناسبت پنج سالگی بی‌بی‌سی، پنج نفر از بهترین‌های این تلویزیون را از نظر خودم و با ذکر دلیل، معرفی می‌کنم. کاش دوستان دیگر هم این کار را بکنند. دوست داشته باشیم یا نداشته باشیم، بی‌بی‌سی رسانه‌ای است که در خانه ایرانیان حضور بالائی دارد. برای اشخاصی مثل من که برای دریافت خبر، تقریباً محدود به منابع فارسی هستم، بی‌بی‌سی واقعاً اتفاق بزرگی بود.
1-     حسین باستانی. تحلیل‌های حسین باستانی واقعاً کم‌نظیر است. چیزی که بیش از دیگران شیوه تحلیل او را برای من جذاب می‌کند، آوردن فکت از منابعی است که مو لای درز آنها نمی‌رود. مثلاً وقتی راجع به یک موضوعی نظر می‌دهد که در ایران موافقان و مخالفانی سرسخت دارد، تحلیل خود را مستند به منابعی می‌کند که کسی نتواند در درستی آنها ذره‌ای  تردید کند. در انتخابات سال 88 به اصلاح‌طلبان ایراد می‌گرفتند که چرا مدعای خود را به آمار و ارقام و تحلیل‌های دقیق مستند نمی‌کنند. این انتظار از آنها بی‌جا نبود. به هر حال سالها در این کشور مسئولیت داشتند، و چندین انتخابات برگزار کرده‌ بودند. اما بهترین مقاله را در این خصوص حسین باستانی در روزآنلاین و در مقام روزنامه‌نگار نوشت. در آن مقاله حتی به سخنان و نوشته‌های منابع میانه‌رو اصولگرا هم استناد نکرد. تمام و کمال به  نشریات و منابعی استناد کرد که هم قدرت کافی داشتند و هم قائل به هیچ اشکالی در روند انتخابات نبودند. پیش از آن هم نوشته‌های او را دنبال می کردم، اما آن مقاله برای من یک شاهکار بود. تحلیل‌های حسین باستانی در بی‌بی‌سی هم اینگونه دقیق است. در ضمن باستانی فارسی را هم خیلی فاخر حرف می‌زند. در یک برنامه زنده، جمله‌ای طولانی بیان می‌کند، اما ساختار جمله هرگز آسیب نمی‌بیند. به این شیوه حرف زدن خیلی علاقه دارم، و کاملاً دقت کرده‌ام که می‌نویسم.
2-     عنایت فانی. سلیقه شخصی من را در خصوص مصاحبه و گفتگوی تلویزیونی، عنایت فانی خیلی ارتقاء داد. اکنون اشکال خیلی از مصاحبه‌کننده‌ها را بهتر متوجه می‌شوم. از طریق عنایت فانی فهمیدم که فرد حرفه‌ای چگونه باید گفتگو را اداره کند. سؤالات دقیق و حساب شده او را خیلی دوست دارم. اجازه نمی‌دهد که مصاحبه شونده به حاشیه برود. حضور ذهن بسیار بالائی دارد، و ضمن مصاحبه از نکات جدید مطرح شده، سؤال‌های بهتری هم طرح می‌کند. در عین حال، گفتگو هرگز از مسیر اصلی خود خارج نمی‌شود.
3-     مهدی پرپنچی. متانت و حضور ذهن و آرامش و اطلاعات گسترده پرپنچی تحسین‌برانگیز است. اما نکته مهم برای من و در خصوص او، معنای واقعی بی‌طرفی خبرنگار است. وقتی برنامه شصت دقیقه را اجرا می‌کرد، متوجه این موضوع شدم. پیش‌تر و به این صورت جائی ندیده بودم. بعداً در صفحه دو نمونه‌های زیادی از او دیدم. مقامات جمهوری اسلامی با بی‌بی‌سی مصاحبه نمی‌کنند. پرپنچی وقتی راجع به یک موضوع سوالی را مطرح می‌کند، بعضاً موضع رسمی نظام را هم توضیح می‌دهد، و سپس جویای نظر مهمان برنامه می‌شود. ماشاالله در بعضی موارد نظرات رسمی به قدری تعجب‌برانگیز است که دشوار بتوان آنها را خونسرد منقل کرد. فرض کنید برق وزارتخانه‌ای قطع شده، و نظر رسمی این است که بعد از سی و چند سال دست ساواکی‌ها در این کار دخیل بوده. بیان این نظر، خودبخود ممیک صورت انسان را دچار تحول می‌کند. اما پرپنجی چنان استادانه و با آرامش این وظیفه را ادا می‌کند، که حتی اوایل گمان می‌کردم در دل با این نظرات همراه است.
4-     داریوش کریمی. پرگار از بهترین برنامه‌های بی‌بی‌سی است. داریوش  کریمی خیلی زیبا و استادانه این برنامه را اداره می‌کند. با توجه به تنوع این برنامه‌ها و سؤالهای دقیقی که می‌پرسد، از این همه مطالعه او تعجب می‌کنم. جمع‌بندی اظهارات طرفین و بعضاً مطرح کردن نظرات سایر اندیشمندان را بخوبی انجام می‌دهد. زمانی که موافقان و مخالفان یک موضوع به تندی بحث می‌کنند، با آرامش ذاتی خود در بحث داخل می‌شود، و گفتگو را به روال عادی برمی‌گرداند.
5-     داود قاری‌زاده. وقتی کابل بود، خیلی مصاحبه‌های خوبی می‌کرد. گفتگوهای صریح او با اشخاص مهم و تاثیرگذار در صحنه افغانستان را خیلی دوست داشتم. متاسفانه اکنون کابل نیست. البته و با وضعی که افغانستان دارد، احتمالاً برای ایشان و خانواده‌اش، لندن خیلی بهتر است. ولی به نظرم کیفیت کارهائی که ارائه می‌کرد، فقط در کابل امکان‌پذیر است.

۳ نظر:

  1. برای من دعوتنامه بالاترین میفرستین؟ hafez.zamani@gmail.com

    پاسخحذف
  2. صادق صبا را چطور می بینید؟ دو روز پیش می گفت بی بی سی فارسی بی طرف است و علت اینکه مفسرین ما اغلب از تحلیل گران اصلاح طلبان از نوع حکومتی ست این است که آنها یعنی اصلاح طلبان از دیگر قشر ها بیشتر هستند. از این دلیل مسخره تر شنیده اید؟

    پاسخحذف
    پاسخ‌ها
    1. به هر حال تک تک پرسنل یک مجموعه تاثیر شخصی خودش را می گذارد. آقای صبا که رئیس مجموعه است بیشتر از بقیه تاثیر می گذارد. نیروهای فعال بی بی سی هم عموماً از نسل جدید روزنامه نگاران هستند. آنها هم به اصلاح طلبان نزدیکترند. از چهره های با نفوذ و قدیمی مثل آقای بهنود، هم از ابتدای تشکیل بی بی سی فارسی در آنجا حضور داشتند. طبیعی است که مجموعه این روابط تاثیر می گذارد.

      حذف