معروف است که بیل گیتس به زبان بیسیک علاقه ی خاصی دارد، دلیل آن نقش مستقیمش در کدنویسی جی دبلیو بسیک بوده است. در راستای همین علاقه دست از بیسیک بر نمی دارد و با قدرت و پول و ویندوزش که جهان را قبضه کرده، باعث شده جمع کثیری هم اکنون نیز اسیر زبان من در آوردی و بی خودی وی بی باشند. شرکت بورلند علاقه عجیبی به زبان پاسکال داشت، در رده محصولات تجاری هم فقط یک پاسکال درخشید و رفت، آنهم بورلند پاسکال و دلفی بود (و شاید هم هست!). میکرو سافت همچنان یکه تاز است اما به نظر می رسد بورلند که محصولی مانند دلفی آن شاهکار بود قربانی همین علاقه می شود (و یا شده است!).
روزی که سیستم فروش بر مبنای سفارش را شروع کردم مبنای محاسبه ریالی اشانتیون را یک نوع تخفیف متغیر (معمولا 901) و پس از کسر تخفیفات قرار دادم. با این استدلال که بعدا و در زمان برگشت از فروش ضرر مضاعف نکنیم. علاقه عجیبی هم به این طرح داشتم و دارم اما دریغ از موافقت حتی یک نفر!!. اولین نفری که محترمانه به من یادآور شد روش عبثی است، آقای مهندس شفق در کوکای تبریز بود، اما چون با مقاومت جانانه از یک طرف و عدم فرق نهائی نتیجه مواجه شد، از خیر مسئله گذشت و رضایت داد. تا همین امروز این مسئله دردسرهای فرواوانی داشته است. این طرح روز بروز با استثناهای جدیدی مواجه می شد که تمام گرفتاریهای آن را به جان خریدم اما تسلیم نشدم. اولین گرفتاری این طرح در زمزم تهران و در راه اندازی سیستم پیش فروش انبار جیحون خود را نشان داد، دو روش محاسباتی دیگر به آن اضافه شد اما روش فعلی به عنوان پیش فرض در سیستم باقی ماند و در راستای همان علاقه ذاتی عملا همه جا از همین روش استفاده می کند. تا اینکه معضلی را جناب آقای براتی مدیر محترم مالی کوکا در تهران پیش کشید که کاملا توسعه طرح را با ناسازگاری درونی مواجه کرد. موضوع سر منطق تخس کردن مبلغ ریالی اشانتیون در فاکتور و بارنامه است. تصور می کنم این اشکال در جاهای زیادی ممکن است وجود داشته باشد اما چون تاثیر آن بر مالیات بسیار جزئی است، جلب توجه نکرده است.
اشکال قضیه از شیوه تخس کردن اشانتیون بین محصولات بارنامه است، از منطق کاهنده های متغیر کاملا آگاه هستید که به چه نحوی به بارنامه می چسبند و به چه طریقی و نسبتی بین محصولات بارنامه پخش و یا به اصطلاح عامیانه تخس می شوند (پسوند فرانسوی اسیون هم پس از همین بحران به آن اضافه شد). در خصوص تخفیف متغیر منتسب به اشانتیون اخیرا توسعه مناسبی به سیستم داده شد که این متغیر فقط به محصولات دارای اشانتیون منتسب شود. حال فرض کنید به محصولی در چند سفارش اشانتیون داده شده است که آن سفارشها هیچ تخفیفی ندارند و همینطور در هیچکدام از سفارشهای بارنامه حامل، تخفیفی برای آن کالا منظور نشده است. از طرف دیگر محصول دیگری اشانتیون داده شده است که تخفیف نیز دارد. در این صورت مبلغ ریالی محصول اول علی الاصول بر مبنای اعلامیه قیمت محاسبه می شود و محصول دوم پس از کسر تخفیفات. اما در سطح بارنامه با هر دو این محصول یک رفتار صورت می گیرد که نتیجه آن لحاظ کردن بخشی از ارزش ریالی اشانتیون یک محصول به محصول دیگر است. اگر محصول اول تماما اشانتیون بوده باشد در این صورت مبلغ تخس شده برای آن کمی کمتر از قیمت اعلامیه فروش خواهد بود، در نتیجه اندکی مالیات نیز به آن تعلق خواهد گرفت. اسم این معضل را گذاشتیم تخساسیون. از اول وقت اداری روز یازدهم خرداد تا نزدیک غروب آقای براتی مشغول توضیح این موضوع بود که با هزار بدبختی در دقایق واپسین دو ریالی من افتاد. حال اگر کارشناس مالی نیستید از توضیحات من هم چیزی دستگیرتان نشد خود را سرزنش نکنید. مژده که من کاملا تسلیم شدم. نه پول و زور و قدرت میکروسافت در کسی هست که بر روش خود پافشاری کند و نه سرنوشت غم انگیز بورلند افق قشنگی را پیش روی آدم می گذارد. بهترین کار بالا بردن دستهاست. اگر روش را بخواهید عوض کنید باید تک تک بارنامه ها تبث مجدد (اند) شوند که بدیهی است در حوصله هیچ کس نیست. همین موضوع باعث شد که ناچار شوم در نگهداری سیستم "تثبیت کاهنده های سفارشی" را اضافه کنم.
بنابراین اگر مایل هستید از این شیوه خلاص شوید ابتدا در مدیریت – مشخصات سیستم – سفارشها، تنظیم "مبنای محاسبه اهدائی" را به "اعلامیه قیمت فروش" تغییر دهید سپس در مدیریت و نگهداری سیستم، تثبیت کاهنده های سفارشی را اجرا کنید که البته طولانی است.
اگر واقعا با روش فعلی مشکلی ندارید توصیه من این است که تغییر روش را به اول سال مالی موکول کنید. علی الخصوص اگر به تفکیک تخفیف سند حسابداری می زنید، چون مبلغ اشانتیون تغییر می کند مبلغ تخفیفات نیز تغییر خواهد یافت، بدیهی است سرجمع حتما یکی خواهد بود.
پی نوشت 1 – تاکید می کنم اگر به تفکیک نوع تخفیف سند حسابداری زده اید تا پایان سال مالی دست نگهدارید و از ابتدای سال مالی جدید تغییر روش دهید. خطای این روش طی چهار ماه برای بزرگترین مرکز توزیع کوکا در تهران 517 ریال بوده است، دقت میلی متری جناب آقای براتی مدیریت مالی کوکا در تهران باعث شد این موضوع کشف شود. این انحراف در پایان سال نهایتا 1000 تومن خواهد شد. من حاضرم ده برابر جریمه آن را نقدا پرداخت کنم!
دقیقا" درست گفته اقای براتی ، در مورد ما واسه ماه فروردین اختلاف شد 6841 ریال رقم با اهمیتی نیست ولی منم ترجیح میدم از اول سال مالی بعد به روش جدید عمل کنم
پاسخحذف