۱۳۸۹ آبان ۱۸, سه‌شنبه

خاندان الشیبی، کلیدداران کعبه

در خبرها آمد که مصادف با ایام حج، کلیددار کعبه درگذشت. خانواده الشیبی پیش از اسلام کلیددار این مکان مهم و مقدس بوده اند. پیغمبر اسلام پس از اسلام آوردن آنها، منصب کلیدداری این خانواده را تائید کردند. یعنی بیش از پانزده قرن است که پیوسته یک خانواده، کلیددار مقدس ترین مکان مسلمانان بوده است. تصور اینکه در هزار و چهارصد سال گذشته چه حوادثی در این منطقه رخ داده و در مقطعی جنگ داخلی حتی بخشی از دیواره کعبه را نیز فرو ریخته است، اما همچنان یک خانواده کلیددار بوده، غیر متعارف به نظر می رسد. دوران خلفای راشدین، امویان، عباسیان، غزنویان، سلجوقیان، ممالیک، و نزدیک به پانصد سال حاکمیت عثمانی ها لطمه ای به منصب سنتی این خانواده نزده است.
برای روحیه ای مثل من که همواره به تاریخ پیوسته غرب اروپا با حسرت نگاه کرده و از ادعای وهم آلود سه هزار سال، چهار هزار سال تاریخ در این سرزمین خسته است، فارغ از هر نوع تعلق قومی و مذهبی و فرهنگی، این چنین پیوستگی کمیاب در همسایگی خودمان بسیار درخور توجه و تحسین است.
می گویند در سوربن و آکسفور بسیاری از نهادها بیش از ششصد سال قدمت دارد. اگر ساکنان پانصد سال پیش این مناطق از خواب ابدی بلند شوند، خانه خود را می توانند پیدا کنند. در شهرهای مهم اروپائی نام تمام خیابانها و کوچه ها و ساختمانها، نشانی از تاریخ چند صد ساله آن منطقه دارد. نامهای خانوادگی زیادی را می توان در آنجا پیدا کرد که صدها سال است جزو اشراف به شمار می آیند. تاریخ یعنی پیوستگی، وگرنه هیچ ملتی از پشت بوته درنیامده است.
به همین تهران نگاه کنید، همه چیز کلنگی است. اثری از نام قاجار، بنیانگذاران این شهر در آن نیست. سلسله بعدی هر چه زشتی بود به آنها نسبت داد و تمام آثارشان را درو کرد. پس از انقلاب هیچ اثری و نامی از دوران پهلوی در تهران باقی نماند، یعنی نه خانی آمده و نه خانی رفته است. نامگذاریهای جدید نیز ماندگار نخواهد بود. در سرزمین ساعدی و شاملو و براهنی و گلشیری و فروغ و ... گوئی قحط الرجال است که اسم دو تا از بزرگترین دبستانهای دخترانه و پسرانه منطقه دو تهران، بنت الهدی صدر و محمد باقر صدر است. 
مرحومان جلال آل احمد و جمال زاده خیلی خوش اقبال بودند، که خبابانی به نام آنهاست. اولی زود درگذشت و دومی دیر و در کشوری دور چنان زیست که اطلاعات او از ایران فعلی چندان فرقی با دوران احمد شاه قاجار نداشت.

۱ نظر:

  1. اینها به دوشان تپه هم رحم نکردند رفیق، اسمهای عجوق وجقی گذاشتند که کاملا ایزوله و فلتریزه است. دستمریزاد!

    پاسخحذف